‘Teun is net Chandler uit Friends. Niemand weet precies wat hij (qua werk) doet; alleen dat het belangrijk is’.
Deze zin is recentelijk uitgesproken door één van mijn beste vrienden waar ik al 15 jaar bevriend mee ben. Mijn zusje en mijn moeder denken nog steeds dat ik boekhouder of accountant ben. Dit typeert wel het vak ‘controller’. Of je nu business controller of financial controller bent; interim, parttime of fulltime, het blijft altijd erg lastig om uit te leggen wat je nu precies voor werk doet. Laat staan dat mensen dat ook nog onthouden en aan anderen kunnen vertellen. Bij een boekhouder of accountant heeft iedereen tenminste een beeld; dat is makkelijker.
Het beeld dat mensen bij een controller hebben – als ze die al hebben – ziet er ongeveer uit zoals het plaatje bovenaan deze blog.
Een verkeerde opvatting is tevens dat een controller, controleert. Dat kan. Maar dat is niet de essentieel van de functie.
‘To control’ betekent zoals de meesten wel weten: ‘iets beheersen’. Binnen ondernemingen kan dat gaan over de onderneming als geheel, over een bepaalde locatie, een afdeling of een individueel proces binnen het bedrijf.
Ik help de organisatie waarvoor ik werk om ‘in control’ te zijn, te blijven of te komen zodat de onderneming niet ‘out of control’ raakt.
Wat voor werkzaamheden voert een controller dan uit?
De werkzaamheden die ik daarvoor uitvoer, zijn niet eenduidig te beschrijven. Dit heeft er mee te maken dat een controller in het ene bedrijf met totaal andere werkzaamheden bezig kan zijn als een andere controller.
Zo zijn er financial controllers die vaak cijfers analyseren en hierover rapporteren. Business controllers daarentegen zijn meer met de toekomst bezig en hebben meer een adviesrol richting het management.
De CFO (chief financial officer) in grotere bedrijven is vaak ook een controller terwijl in kleinere bedrijven de (assistent-)controller meer uitvoerend bezig is en vaak ook boekhoudkundige taken uitvoert.
Het houdt dus niet in als u een controller hebt gesproken, u weet waar alle anderen met deze titel mee bezig zijn.
De kern is echter zoals de vertaling aan aangeeft: het bijdragen aan het beheersen van de organisatie. De controller zorgt voor de juiste stuurinformatie voor het management zodat er geen onverantwoorde beslissingen genomen worden. Of hij zorgt dat uit een aantal investeringen de meest verantwoorde wordt gekozen. Voor datzelfde doel maakt de controller financiële analyses tussen bijvoorbeeld de begroting en de werkelijkheid of over hoe de organisatie scoort op bepaalde financiële kengetallen (KPI’s).
In kleinere ondernemingen zal het te duur zijn om een aparte controller aan te nemen en zal deze functie deels inbegrepen zijn bij andere (financiële) mensen. Echter, wanneer de ondernemingen groeien en bedragen groter worden, zal er altijd behoefte zijn aan controllers.
Ik hoop dat u nu een beter beeld heeft van het controllersberoep en waar wij ons een beetje mee bezig houden. Dus jij ook mam. Zie voor meer informatie de pagina van mijn dienstverlening op dit gebied.
Mocht u naar aanleiding van het bovenstaande behoefte hebben aan iemand die u kan helpen bij het beheersen van uw organisatie, dan weet u me te vinden.
Teun van der Heijden