Bitcoin is hip! Veel mensen praten er over nu de virtuele munt een waarde heeft bereikt van meer dan € 10.000. Toch blijft het voor velen een ver van hun bed show. Dit blog probeert hier iets meer inzicht in te verschaffen. Is het nu verstandig om ons opgepotte spaargeld hier in te investeren?
In mijn rol als treasurer dien ik na te denken over investerings- en beleggingsmogelijkheden voor bedrijven (of particulieren) bij een overschot aan liquiditeiten (=geld). De meest gekozen vorm hierin zijn verschillende soorten spaarrekeningen. Maar je kunt ook denken aan het investeren in andere bedrijven, het uitgeven van obligaties, het uitlenen van geld of het beleggen van je geld in aandelen, opties of vreemde valuta. Spaargeld levert momenteel immers vrij weinig op. Sterker nog, wellicht moeten we (= particulieren) dadelijk negatieve rente gaan betalen over onze spaartegoeden.
Er is sinds een tijdje echter nog een mogelijkheid bijgekomen: de cryptocurrency of cryptogeld. De meest bekende digitale munt is de bitcoin.
Wat is cryptogeld?
Voordat we kunnen bepalen of de bitcoin (of een andere cryptomunt) een goede belegging of investering is, is het handig om ons iets meer te verdiepen in de term ‘cryptogeld’.
Cryptogeld is 100% digitaal; ééntjes en nulletjes. En is opgeslagen in digitale portemonnees (wallets). Het is vergelijkbaar met de euro’s op je telebankieren-app of de dollars op je Pokerstars-account. Transacties kunnen digitaal uit worden gevoerd tussen partijen zonder tussenkomst van een derde partij zoals een bank of overheid. Men loopt dus geen risico meer dat wanneer een bank omvalt, je al je geld kwijt bent (het depositogarantiestelsel buiten beschouwing latende). Ook hoeft er nooit meer gepind te worden.
Transacties zijn beveiligd door cryptografie en zijn daardoor – volgens velen – vrijwel niet te hacken. Afhankelijk van om welke digitale munt het gaat, kunnen transacties anoniem en grensoverschrijdend plaatsvinden.
Alle transacties worden geregistreerd en opgeslagen in de blockchain. Wat een soort digitaal grootboek/database is dat zichzelf continu kopieert over alle gebruikers. Alle transactiedata staan hierdoor niet op één plek maar op miljoenen plekken tegelijk. Dit maakt het voor hackers vrijwel onmogelijk om transacties aan te passen omdat ze dat dan op al die plekken moeten doen.
Het handelen in cryptogeld is vergelijkbaar met aandelenhandel. Je stapt op een gegeven moment in en koopt cryptogeld voor de koers op dat moment. Wanneer de waarde van de munt stijgt, wordt je bezit meer waard. Wanneer deze daalt, maak je verlies. Het levert echter pas winst of verlies op wanneer je daadwerkelijk tot verkopen over gaat. Dat geldt ook voor het moment waarop je er iets mee gaat kopen.
Investeren in cryptogeld?
Ondanks dat transacties tussen partijen vrijwel anoniem, snel, zonder transactiekosten en zonder tussenkomst van een bank of overheid plaats kunnen vinden, is het cryptocurrency-systeem in mijn ogen niet geheel risicoloos.
Het grootste nadeel is in mijn ogen de hoge volatiliteit van een munt zoals de bitcoin. De waarde van de munt kan plotseling erg stijgen of dalen. Deze waarde-fluctuaties kunnen bovendien erg worden beïnvloed door bepaalde gebeurtenissen zoals een verlies in vertrouwen in ‘het systeem’, een hack of misbruik van een munt. Cryptomunten hebben daarnaast een beperkte oplage en het is nog onduidelijk wat dat precies gaat doen met de koers.
‘Elk nadeel heb zijn voordeel’ zei een bekende voetbalpsycholoog ooit. Maar het omgekeerde geldt ook. Het nadeel van de anonimiteit van de munt is dat men niet weet wie er aan de andere kant van de transactie zit. Samen met het feit dat er geen toezichthouder of externe partij aanwezig is die ‘het systeem’ in de gaten houdt, zorgt dit er voor dat veel mensen er niet warm voor gaan lopen.
Ondanks dat de blockchain-technologie en uitgebreide vormen van encryptie worden toegepast, blijft het om bits en bites gaan. Wat inhoudt dat er ergens in India een 7-jarig jongentje in staat is om het systeem te hacken. Iemand heeft het immers ook bedacht. Dit risico blijft dus altijd bestaan.
Als bovendien gaat blijken dat er veel criminele activiteiten mee worden verricht en/of het bestaande geldverkeer er door ontwricht lijkt te worden, is het ook niet ondenkbaar dat overheden de cryptomunten gaan verbieden. Dat zal niet veel goeds doen voor de koers als dat gebeurt.
Het grootste probleem met bitcoin, crytogeld en blockchain is echter het draagvlak bij het grote publiek. Wil dit systeem aanslaan bij ‘de gewone man’ dan moet het meer mensen gaan aanspreken. Dit zit hem dus ook in een stukje PR en marketing die vooral het vertrouwen in de munten en de technologie moeten vergroten. Pas dan is het levensvatbaar en kan men gaan denken over het vervangen van het bankenstelsel.
Doen?
Investeren in cryptogeld staat gelijk aan speculeren. Ik (als risicomijdende treasurer) zal bedrijven om deze reden altijd afraden om hier in te stappen. Dit zal vaak ook niet binnen de speelruimte van hun treasury statuten vallen waardoor het op voorhand al uitgesloten is.
Voor particulieren is het eventueel een optie voor het deel van hun spaargeld dat ze ‘kunnen missen’. Wanneer je in cryptomunten gaat investeren met geld waarvan je afhankelijk bent, vind ik het risico te groot, gelet op de redenen die ik hierboven schets.
Is het voor criminelen een optie? Nee. Die doen het al.
Dit blog is niet bedoeld als beleggingsadvies. Het blijft een keuze van een individu of bedrijf op basis van eigen inschattingen en een eigen risicobeoordeling.
– Teun van der Heijden